Zeewier is 'in'

Ze hopen enkele honderden kilo’s te kunnen oogsten. Komende maandag trekken wetenschappers van de UGent naar het Westdiep, een lang­gerekte geul in de Noordzee op enkele kilometers van Nieuwpoort, om hun netten boven te halen. Daarin zitten lappen zeewier tot één meter lang. Suikerzeewier om precies te zijn. ‘Gedroogd, met esdoornsiroop en sesamzaadjes in de oven: heerlijk’, zegt professor biologie Olivier De Clerck.

De oogst is volgens De Clerck een primeur voor België. Vooral in Azië hebben ze al ervaring met zeewierkweek, maar doorgaans in beschutte baaien. In een open, vijandige zee als de onze ligt dat anders. Het vele zand dat meedrijft onder de waterlijn werkt als schuurpapier op de wieren. Bovendien zijn er amper rotsen te vinden aan de Belgische kust waar de zeeplantjes zich aan kunnen hechten.

‘Onze grote doorbraak is dat we erin geslaagd zijn om de wieren te kweken zonder dat ze wegdrijven’, zegt De Clerck. ‘We gebruiken speciale netten waarop de plantjes zich goed kunnen hechten.’ Het werk van De Clerck en postdoctoraal onderzoekster Jessica Knoop zit nog in de experimentele fase, maar volgende winter spannen ze hun netten tussen de windmolens van Parkwind, een van de vele windmolenparken die boven de Noordzee uittorenen. Daar kan het wier groeien zonder storende schepen.

Hun droom? Dat er op verschillende plekken in de Noordzee zeewierboerderijen ontstaan in windmolenparken. ‘Het potentieel is enorm’, zegt De Clerck. ‘Ten eerste: er is nog veel plaats op zee. Op land vechten industrie, boeren en natuur om hun lapje grond. Ten tweede: je hebt geen herbiciden of meststoffen nodig, in tegenstelling tot bij traditionele landbouw. Wij hangen onze netten met de microscopisch kleine wieren in zee, die groeien de hele winter en in mei kan je oogsten. Ten derde nemen zeewieren veel CO2 op. Ze kunnen dus helpen om België te doen evolueren naar een koolstofneutrale maatschappij.’

Als bioloog is De Clerck minder bezig met de culinaire aspecten van zeewier, maar feit is dat de plantjes vol eiwit zitten en voor een stuk onze milieubelastende vleesconsumptie kunnen vervangen. ‘Ook in de veeteelt kan zeewier een gamechanger zijn’, zegt De Clerck. ‘Nu gebruiken we vooral soja om ons vee voldoende proteïnen te geven. Voor die sojavelden moeten in Zuid-Amerika gigantische lappen bos gekapt worden.’

Geen wonder dat wereldwijd onderzoeksinstanties en commerciële spelers almaar meer overtuigd raken van het nut van de zeeplantjes. Ook Europa trok haar portefeuille open voor het onderzoeksproject United, waardoor de wetenschappers van de UGent hun zeewier kunnen kweken.

Nog van de partij in dat consortium: baggeraar Jan De Nul en de Colruyt Group. Die laatste werkt trouwens aan een eigen zeeboerderij, waar het in eerste instantie mosselen, maar later ook zeewier wil kweken. ‘Aangezien Europeanen steeds meer zeewier eten, zal dit volgens ons leiden tot een sterke groei van de zeewiermarkt’, klinkt het daar.