Frankrijk plafonneert prijzen in strijd tegen dure winkelkar

De belangrijkste Franse supermarkten en hun toeleveringsbedrijven uit de agrovoedingssector overlegden de afgelopen dagen met minister van Economie Bruno Le Maire over het aanpakken van de blijvend hoge winkelprijzen. Volgens Le Maire is daarbij overeengekomen de prijzenspiraal 'definitief te breken'.

Het eerste luik van het gezamenlijke plan is een prijsplafond voor 5.000 productcategorieën. De prijzen van die producten, die een kwart van het supermarktaanbod vertegenwoordigen, mogen vanaf deze week alleen nog dalen of gelijk blijven. De Franse concurrentiewaakhond zal erop toezien dat het plafond gerespecteerd wordt. Eerder gold al een plafond voor 1.500 producten.

Daarnaast sleutelt Le Maire aan de modaliteiten van de contractonderhandelingen tussen supermarkten en hun leveranciers. Traditioneel vinden die plaats van december tot maart, waarna de prijzen de rest van het jaar onveranderd blijven. Het gevolg is dat prijsdalingen van grondstoffen en landbouwproducten pas met maanden vertraging doorsijpelen in de winkelkar. Le Maire vervroegt dat moment van december naar september, wat zich 'vanaf januari 2024 al in de eindprijzen zou vertalen'.

Maar volgens de topman van de groep boven de supermarktenketen Intermarché zijn prijsverlagingen ten vroegste voor maart volgend jaar. De groep zag haar volumes met 5 procent dalen omdat de Fransen de hand op de knip houden. Ook Carrefour-CEO Alexandre Bompard trok daarover aan de alarmbel en vroeg de politiek om te wachten met een wet die promoties in supermarkten beperkt, omdat dat aan de volumes dreigt te vreten.

Frankrijk probeerde eerder al de prijzen in de supermarkten te beteugelen. In juni had Le Maire 75 voedingsbedrijven, samen goed voor 80 procent van de Franse consumptie, gevraagd de prijs van honderden producten te verlagen. Voorlopig hebben maar 40 van de aangeschreven bedrijven dat gedaan. Le Maire laakte dat reuzen als Nestlé, Unilever en PepsiCo hun deel niet doen.

Hoewel de voedingsinflatie in Frankrijk met 11,1 procent in augustus opnieuw lager lag dan in juli (12,7%) en juni (13,7%), blijft voeding historisch duur tegenover de periode voor de hausse die eind 2021 begon. De voedingsinflatie blijft dubbel zo hoog als de algemene inflatie. Die steeg in augustus weer, van 5,1 naar 5,7 procent. Opverende energieprijzen deden het effect van de licht goedkopere voeding teniet.

In heel Europa binden overheden de strijd aan tegen de dure winkelkar en staan supermarkten en voedingsbedrijven met geslepen messen tegenover elkaar. Italië denkt net als Frankrijk aan een tijdelijk prijsplafond voor essentiële goederen, de Hongaarse premier Viktor Orbán heeft prijsverlagingen voor basisvoeding afgekondigd en Portugal schrapt de btw op essentiële voeding voor de laagste inkomens.

In ons land heeft federaal minister van Economie Pierre-Yves Dermagne (PS) - nadat hij eerder had gedreigd de namen bekend te maken van voedingsproducenten die hun prijzen niet verlagen - de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) ingeschakeld. Die moet op basis van maandelijkse monitoring 'abnormale prijsevoluties' detecteren en indien nodig overgaan tot tijdelijke maatregelen zoals het bevriezen van bepaalde prijzen.