Innovatieve concepten voor de export van landbouwproducten

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

De heer Van Hulle heeft het woord.

Minister, ik las vorige week dat u 300.000 euro financiële steun hebt toegekend aan veertien innovatieve projecten voor nieuwe of bestaande afzetmarkten in het buitenland. Met het project van een innovatie-incubator moet de export van Vlaamse land- en tuinbouwproducten in het buitenland worden versterkt. Financiële middelen worden toegekend aan het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM).

Geïnteresseerde bedrijven konden tot midden september een dossier indienen. In totaal kwamen er 46 kandidaturen binnen, en daarvan krijgen de 14 hoogst scorende projecten financiële steun. Opmerkelijk is de sterke vertegenwoordiging van de sierteeltsector. 5 van de 14 projecten werden toegekend aan de sierteeltsector. Op zich is dat goed, want die sector kreeg rake klappen omdat die tussen 15 maart en begin mei het grootste deel van de jaaromzet moest draaien. Positief is ook de digitale inslag van die veertien projecten.

Minister, wie heeft de selectie gedaan van de 14 van de 46 ingediende projecten? Op basis van welke parameters is dat gebeurd? Werden er vooraf doelstellingen opgesteld over de mate van bevordering van de export? Werd er voorrang gegeven aan de zwaar getroffen sectoren? Hoe werd de 300.000 euro verdeeld over die 14 projecten? Was dat gelijk of waren er verschillen?

Minister Crevits heeft het woord.

Collega Van Hulle, het thema van uw vraag om uitleg is heel belangrijk voor onze open economie en voor de export van land- en tuinbouwproducten. Daar hebben we het al veel over gehad en daar zullen we het nog vaak over hebben.

Alle bedrijven en organisaties die wilden deelnemen aan de oproep van de innovatie-incubator moesten in hun aanvraag de te verwachten impact, het innovatieve karakter en de duurzaamheidsaspecten toelichten.

Een jury van acht onafhankelijke experten op het vlak van export, voeding- en niet-voedingslandbouwproducten, projectwerking en financiën, aangevuld met experten van de KU Leuven en ILVO, quoteerde alle kandidaturen op elk van deze aspecten. Op basis daarvan werd een rangschikking gemaakt en werden de hoogst gequoteerde kandidaturen geselecteerd tot uitputting van het beschikbare budget van 300.000 euro. Dit was dus geen nattevingerwerk van mijzelf, het is onafhankelijk gebeurd.

De uitvoering van de geselecteerde dossiers kan tot 30 april 2021 plaatsvinden. Deze steunmaatregel past in de relance van onze economie en daarom is het belangrijk dat er snel werk wordt gemaakt van de effectieve uitrol van de geselecteerde projecten.

De primaire sector werd globaal getroffen, maar sommige subsectoren zoals visserij, aardappelen en sierteelt zijn inderdaad zwaarder getroffen dan andere. In de dossiers die aan de jury werden voorgelegd, werd specifiek gevraagd naar de corona-impact van het bedrijf en de betrokken sector.

De raad van bestuur van VLAM, waarin alle subsectoren vertegenwoordigd zijn, heeft beslist om elke sector gelijk te behandelen. De verwachte impact van het voorstel, het innovatieve karakter en de duurzaamheid waren doorslaggevend, eerder dan de subsector van waaruit het voorstel werd geformuleerd.

De projectsteun varieert van 10.000 tot 20.000 euro voor individuele bedrijven, afhankelijk van de vooropgestelde projectkost. Federaties of bedrijven die zich groepeerden, konden tot maximaal 40.000 euro steun genieten. Elke bedrijf moet wel de helft van het project zelf cofinancieren.

Bedrijven zullen worden opgevolgd doorheen het project en moeten ten laatste tegen 15 mei 2021 een rapport opmaken dat zowel de effectiviteit als de financiële bestedingen zal omvatten.

Alle projecten kaderen in de relance van de export. Elk project afzonderlijk werd daarom beoordeeld op zijn SMART-doelstellingen (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch, tijdgebonden) en op de duurzaamheid en impact van de projectsteun.

Het was een succes, ik ben blij dat er zoveel intekenaars waren.

De heer Van Hulle heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw zeer duidelijke antwoorden. Dit is een prachtig project dat de sector waarschijnlijk een boost zal geven. Het gaat over 300.000 euro, dat is niet het grootste bedrag maar het is zeer efficiënt ingezet. … (onverstaanbaar) …

De heer Steenwegen heeft het woord.

Collega Van Hulle, ik dank u voor deze vraag. Ik had min of meer dezelfde vraag in mijn hoofd naar aanleiding van dit initiatief over de innovatieve concepten. Ik heb een vraag over de criteria omdat het, zeker op langere termijn, belangrijk is waar we met onze landbouw naartoe willen en waarop we willen inzetten.

Minister, ik denk dat het correct is wat u zegt, maar het verbaast me een beetje dat duurzaamheid hier een belangrijk element zou zijn. Als ik kijk naar de goedgekeurde projecten, bijvoorbeeld Inex dat babymelk zal exporteren naar China, dan vraag ik me af of in de criteria de noodzaak van een project is opgenomen om gesubsidieerd te worden. Ik kan me voorstellen dat sommige projecten zonder subsidie moeilijk leefbaar zijn en dat ondersteuning door de overheid daar meegenomen is. De overheid moet goed omgaan met haar geld en het moet er dus de voorkeur aan geven om daar te ondersteunen waar de markt op zich niet werkt. Als ik kijk naar China, dan zie ik dat daar een groot tekort is aan autonomie inzake melk. Daar is een grote vraag naar melkproducten, die markt is dus sowieso heel interessant. Daarnaast is de melkprijs, of wat de boeren daarvoor krijgen, in China ook hoger dan hier. Dus ik stel me dan de vraag: is dat niet gewoon zijn werk doen? En moeten we dan onze middelen niet eerder inzetten daar waar de markt op zich nog niet klaar is om volledig in te gaan op wat we in de toekomst met onze landbouw willen doen?

Minister Crevits heeft het woord.

Mijnheer Steenwegen, ik ben het eens met uw basisassumptie. U weet dat we het hele overheidsinstrumentarium als een van de maatregelen in ons veerkrachtplan aan een screening zullen onderwerpen. Ik vind het niet de taak van de overheid om dingen die toch zullen gebeuren, te subsidiëren. Maar hier gaat het over de innovatieve doorbraak en dan is duurzaamheid een van de criteria, net als relance, innovatie en nieuwe initiatieven.

Ook de export van zuivel kan duurzaam zijn. Het gaat over verwerkte zuivelproducten, in dit geval melkpoeder. Ik ben echter niet de expert die technisch over dit dossier heeft geoordeeld, dat hebben acht onafhankelijke experten en twee instellingen gedaan.

Maar ik ben het eens met uw basisstelling dat je, als je 4 miljard euro vrijmaakt in het kader van relance, ook kritisch moet durven te kijken naar de instrumenten die je hebt. Dat zal ook gebeuren voor ons globale instrumentarium: hoe moeten we echt gaan prioriteren? Die oefening wordt de komende maanden ook gemaakt. Maar dat neemt niet weg dat ik blij ben dat er in deze heel moeilijke tijden projecten ingediend worden waar men wil innoveren en doorbraken realiseren, projecten die ook hoge scores krijgen. Ik begrijp dus wat u zegt, dat is al iets.

De vraag om uitleg is afgehandeld.